Kilka słów o chorobach psychosomatycznych

Pamiętaj, Ty jesteś Panem swojej przyszłości.

Pamiętaj – jesteś największym cudem świata. Masz magiczny umysł, ogromny sens ma Twoje życie, pamiętaj jednak o innych, o Twoich współtowarzyszach ziemskiej wędrówki, pamiętaj, że taki skarb posiada każdy, choć w tej chwili może tego jeszcze nie wie.

Pamiętaj, wierz tylko sobie, nie pozwól o sobie mówić źle. Mało jest ludzi, którzy widzą Cię naprawdę.


Kiedy zapytamy kogoś co znaczy szczęście, większość odpowiada – dobre zdrowie. Słowa te sugerują, że temu komuś zależy na zdrowiu, odczuwa dysfunkcje ciała lub jest już chory. Kiedy czujemy się źle, kiedy chorujemy zaczynamy zapominać, że po części, a może i w większej części sami sprowadziliśmy i umieściliśmy chorobę w naszych organizmach. Tak, sami jesteśmy za to odpowiedzialni, że nie zadbaliśmy o siebie i organizm daje nam informację, że została przekroczona granica.

Każdy człowiek reaguje na bodźce, na doznania i związane z tym emocje w sposób właściwie niepowtarzalny. To, co u jednego wywołuje uśmiech, u innego wywołać może refleksję nawet negatywne uczucia. Wszystko zależy od indywidualnego wzorca psychicznego.

Któregoś dnia dziecko zapytało mamę: „Mamo, mówisz, że Bóg mi pomaga i jest ze mną, kiedy go wzywam, a mówiłaś, że Bóg opiekuje się wszystkimi ludźmi i wszystkim co mnie otacza, to powiedz mi mamo, jak Bóg mnie rozpoznaje?” Mama pomyślała i odpowiedziała: „Mój Kochany, jesteś jedyny i niepowtarzalny, drugiego takiego jak Ty nie ma, dlatego Bóg zawsze i wszędzie pozna Cię”. Dziecko popatrzyło w oczy mamy i z uśmiechem odeszło do następnej zabawy. (cytat za Ewą Foley).

Nerwice, stres i dystres, a więc powstające w wyniku tego choroby psychosomatyczne, spowodowane są najczęściej przez negatywne stany emocjonalne. Psychosomatyczna jednostka jest na ogół bardzo konformistyczna, świadomie powstrzymuje się od wyrażania emocji, stara się dostosować do ogólnie przyjętych norm i zasad, często naśladuje standardowe zachowania.

Istnieją różnice zachowań w zapadaniu na różne rodzaje chorób. I tak:

  • osoby z chorobą wrzodową – pewni siebie, aktywni, współzawodniczący, ambitni i odpowiedzialni, opiekuńczy i dominujący w małżeństwie,
  • astmatycy – niecierpliwi i uparci, mogą tyranizować otoczenie, są na zmianę aktywni i bierni, nieraz przy tym nieśmiali, na ogół dokładni,
  • nadciśnieniowcy – przeżywają antagonistyczne uczucia miłości i agresji, lęku i wściekłości; uczucia te są silnie hamowane, nie wyrażają ich w sposób otwarty, a nigdy nie są okazywane osobom ważnym i bliskim; zależy im na akceptacji otoczenia, żyją w ciągłym strachu; uznanie starają się zdobyć poprzez ciężką pracę i osiągnięcia,
  • otyli – duża potrzeba akceptacji i miłości, kiedy czują ich brak w sposób jak sami sobie to wyobrażają, zastępują uczucia często nadmiernym jedzeniem,
  • kamienie żółciowe – te osoby mogą odczuwać więzi rodzinne jako przymus,
  • kamienie nerkowe, choroby nerek – duży lęk, kłopoty w partnerstwie,
  • bóle głowy – znajdują się pod silną presją zadań, przekraczających ich (tak sobie wyobrażają) możliwości,
  • ogólne bóle głowy – silne ambicje, zbyt racjonalne myślenie,
  • wylew – bardzo silne fale emocji, wyobrażony brak wsparcia ze strony najbliższego otoczenia.

Czynniki emocjonalne w chorobach zwanych somatycznymi mają więc ogromne znaczenie i tu, w powrocie do zdrowia, dużą rolę odgrywa czynnik reagowania na stres. Każdy człowiek, reaguje inaczej, np. wycofuje się, czyli pomniejsza zagrożenie, co prowadzić może do nasilenia choroby.

Innym sposobem reakcji jest rezygnacja, poddanie się, taka postawa jest najmniej oczekiwaną, prowadzi ona bowiem do pogorszenia stanu zdrowia.

Zależności stosunków do choroby, roli psychiki w rozwoju chorób dopatrzył się F. Capra, który w książce „Punkt zwrotny” pisze: „medycyna wtedy dopiero będzie w pełni skuteczna, gdy stanie się medycyną psychosomatyczną”.

„Świadomość psychosomatycznych uwarunkowań daje możność psychosomatycznej terapii” (Zdrowie psychiczne, K. Kopczyńskie, „Człowiek w obliczu zagrożenia chorobą nowotworową”).

Choroby psychosomatyczne, można podzielić również ze względu na różnice czynników bezpośrednio wyzwalających schorzenie, np. biegunka pojawia się, gdy człowiek chce pozbyć się jak najszybciej danej sytuacji lub osoby; zaparcia – stara się wytrzymać sytuację za wszelką cenę; owrzodzenie dwunastnicy – osoba szuka rewanżu lub odwetu.

A więc czynniki emocjonalne mają ogromny wpływ na przebieg wszystkich chorób, w zależności czy dana osoba ma system nerwowy odporny na stres czy też nie. Emocje są skomplikowanymi zespołami zjawisk o wielorakich konsekwencjach.

System nerwowy mało odporny na stres występuje u osób, które od dzieciństwa były narażane na działanie licznych sytuacji trudnych psychologicznie lub poddawanych działaniu bodźców o nadmiernej sile (np. dziecko zostawione samo sobie, straszone, bite itp.) i które nie nauczyły się skutecznie rozwiązywać konfliktów, czyli uwalniać swobodnie podstawowych emocji.

Opracowanie własne na podstawie: Ewa Kulejewska „Alchemia aktu stwórczego” czyli psychologia urzeczywistniania marzeń.